Wiek XX to czas rozkwitu nowoczesnego budownictwa, które do chwili obecnej opiera się na żelbetonie. Materiał ten pozwolił tworzyć abstrakcyjne i rekordowo wysokie budowle. Z żelbetu tworzy się elementy konstrukcji bądź całe monolityczne obiekty. Nieodzowną częścią tego procesu są szalunki, które stanowią formę nadającą finalny kształt.
Czym są szalunki?
Żelbeton jest kompozytem składającym się z betonu oraz stalowych elementów zwanych zbrojeniem. Najczęściej występuje one w formie stalowych prętów bądź jednego dużego elementu. Stanowi podstawowy materiał, z którego wytwarza się elementy budynków takie jak fundamenty, stropy bądź schody. Należy pamiętać, że żelbet używany w budownictwie zachowuje postać półpłynną. Niezbędne jest więc zastosowanie konstrukcji, która pozwoli utrzymać go w odpowiedniej formie do momentu pełnego związania. Szalunki pomagają również utrzymać w odpowiedniej pozycji uprzednio przygotowane zbrojenia. Mają zastosowanie nie tylko w przypadku wytwarzania dużych obiektów, ale również w procesie wytwarzania półfabrykatów oraz małych elementów często przybierających nietypowe kształty. Mimo tego, że szalunki spełniają jedynie rolę pomocniczą, nie można jej marginalizować. Odpowiednie wykonanie szalunków wpływa na solidność oraz trwałość całej konstrukcji. Rzetelne wykonanie tej pracy gwarantuje późniejsze bezpieczeństwo osób użytkujących dany budynek.
Tradycyjne i nowoczesne szalunki
Podstawowym surowcem wykorzystywanym do tworzenia szalunków jest drewno. Stąd też często określa się je mianem deskowania. Ten tradycyjny sposób najczęściej wykorzystywany jest w przypadku tworzenia obiektów o niedużych rozmiarach i niecodziennych kształtach. Ich plusem jest stosunkowo łatwe wykonanie, pochłania jednak dużo czasu. Przy podejmowaniu poważnych przedsięwzięć ilość wykorzystanego drewna będzie bardzo duża, dlatego warto przemyśleć czy znajdzie się dla niego zastosowanie po rozbiórce. Deski nie pochłaniają dużych ilości wody, a co ważniejsze nie łączą się na trwałe z żelbetem; dzięki temu rozbiórka konstrukcji po jego zastygnięciu nie będzie należała do trudnych. Niewątpliwą zaletą deskowania jest również fakt łatwego dostępu do materiału.
Szalunki systemowe zachowują trwałą postać. Dzięki ich zastosowaniu można uzyskać elementy konstrukcji o większych wymiarach niż szalunki. Cały proces podzielony jest na etapy. Formy szalunkowe wypełnia się żelbetem, a kiedy ten już się zwiąże, zostają one zdemontowane i ponownie zmontowane w innym miejscu. Dzięki temu konstrukcja powiększać może się zarówno na szerokość, jak i na wysokość. Same szalunki wykonane są ze stalowych ram oraz sklejki. Do ich łączenia używa się specjalnych klamer, które dodatkowo ułatwiają ich rozbiórkę. W przypadku wykonywania szalunków stropowych konstrukcja oparta jest na stalowych stemplach. Regulacja ich wysokości ułatwia wypoziomowanie stropu. Szalunki systemowe charakteryzują się wysoką jakością wykończenia, co sprawia, że powierzchnia żelbetowa często nie zostaje poddana dalszym pracom wykończeniowym lecz stanowi element ozdobny. Zdecydowaną zaletą tego systemu jest możliwość jego wielokrotnego używania. Jest również szybszy w montażu niż klasyczna deska. Stanowi jednak o wiele większy wydatek. Jego zakup uzasadniony jest jedynie w przypadku gdy posiadamy pewność, iż będziemy go często użytkować. Warta do rozpatrzenia jest więc opcja wypożyczenia systemu, wtedy jego koszt będzie porównywalny z zakupem desek szalunkowych.
Szalunki do żelbetonu stanowią jedno z podstawowych narzędzi używanych w budownictwie. Ich jakość oraz sposób wykonania wpływa nie tylko na komfort pracy, ale również na bezpieczeństwo użytkowników budynku.
źródło: szalunkiweb.pl – transport HDS